شکستگی بینی عارضه ای است که در آن استخوان بینی ، دچار آسیب دیدگی میشود و گاهی می شکند. شکستگی بینی شایعترین نوع آسیب صورت به دلیل برجسته بودن بینی است. گاهی در طول شکستگی ، بافت همبند یا غضروف داخل بینی نیز آسیب می بیند. مواردی از قبیل زمین خوردن ، دعوا کردن ، ورزشهای تماسی یا تصادف می تواند باعث بروز شکستگی در بینی شود. علائم این عارضه معمولا شامل درد و تورم در اطراف بینی ، خونریزی ، ترشح از بینی و مشکل در تنفس است. در برخی موارد نیز هیچ علامت ظاهری مشاهده نمی شود. تشخیص صحیح شکستگی بینی کمک می کند تا بتوان برای درمان صحیح اقدام کرد. اگر ضربه شدیدی به بینیتان وارد شد و علائم شکستگی بینی را احساس کردید ، بهتر است با مراجعه به موقع به پزشک ، برای یافتن یک راه حل درمان مناسب اقدام کنید. در برخی موارد بنا به تشخیص پزشک ، جراحی بینی شکسته مورد نیاز خواهد بود.
علائم شکستگی بینی
برخی از علائمی که بعد از شکستن بینی ، ممکن است انها را تجربه کنید ، شامل موارد زیر می باشد :
- احساس درد در داخل بینی یا اطراف آن
- خمیده یا کج شدن بینی
- ورم اطراف بینی
- خونریزی بینی که تحت عنوان خون دماغ شدن هم آن را می شناسیم.
- گرفتگی بینی بعلت عدم تخلیه آن و مسدود شدن مجاری بینی
- کبودی اطراف بینی و چشمها که اغلب در طول یک دوره دو یا سه روز از بین میرود
این علائم نشان می دهد که بینی شما شکسته است و لازم است به پزشک مراجعه کنید تا درمان مورد نیاز را تجویز کرده و در صورت نیاز ، مقدمات لازم برای جراحی بینی شکسته انجام شود.
عوارض شکستگی بینی چیست؟
عوارض ناشی از آسیب دیدن بینی و شکستن آن شامل موارد زیر می باشد:
انحراف سپتوم
سپتوم ، تیغه بینی جدا کننده و دیواره نازک دو طرف بینی است که در صورت ضربه دیدن ، ممکن است جابجا شده و یکی از مجاری بینی شما را باریک کند. داروهایی مانند داروهای ضداحتقانها و آنتی هیستامینها میتوانند به مدیریت انحراف سپتوم کمک کنند، اما برای رفع کامل انحراف ایجاد شده ، جراحی بینی شکسته نیاز است.
هماتوم سپتوم
شکل گیری توده های خون لختهشده در بینی شکسته مشکلی به نام هماتوم سپتوم را ایجاد کرده و باعث گرفتگی بینی می شود. هماتوم تیغه بینی ممکن است یک یا هر دو سوراخ بینی را مسدود جراحی اورژانسی برای پیشگیری از بروز آسیب غضروف مورد نیاز است.
شکستگی غضروف
اگر شدت ضربه به اندازه ای قوی باشدکه بتواند باعث شکستگی غضروف شود درمان جراحی بینی شکسته برای رفع آسیبهای وارده مورد نیاز خواهد بود.
تشخیص شکستگی بینی
پزشک با انجام معاینه فیزیکی میتواند شکستگی بینی را تشخیص دهد. نگاه کردن و لمس بینی و صورت البته پس از تزریق بیحسی به بینی ، از اقداماتی است که در طول فرایند تشخیص اولیه انجام می شود.
بعد از دو یا سه روز پس از کاهش تورم لازم است به پزشک مراجعه کنید تا آسیب های بینی و آسیبهای احتمالی دیگر بخش های صورت را بررسی کند. در برخی موارد ، رادیوگرافی یا سیتیاسکن برای تعیین میزان آسیب وارده به بینی و صورت تجویز می شود. گاهی عکسبرداری ها نشان می دهد که شدت آسیب بالا است و لازم است بیمار تحت جراحی بینی شکسته ، تحت درمان قرار گیرد.
راه های درمان بینی شکسته
در صورت تأیید این موضوع که بینی شما شکسته است، در برخی موارد ، بدون جراحی ، اسیب وارده ، برطرف می شود. برخی از موارد درمان بینی شکسته ، شامل موارد زیر می باشد:
جا انداختن دستی
این کار باید در عرض ۱ تا ۲ هفته پس از آسیب دیدگی بینی انجام شود و در صورت رها شدن آن بدون درمان ، آسیب به خودی خود شروع به بهبود میکند و حتی استخوانها در موقعیت نامناسب ، قرار می گیرند و در همان وضعیت باقی می مانند.
در صورتی که جراحی بینی شکسته برای درمان تجویز شود ، پزشک قبل از عمل داروی ضد درد را مورد استفاده قرارمی دهد. سپس ، سوراخهای بینی شما را با یک ابزار صاف به نام اسپکولوم باز کرده و شروع به تراز کردن استخوانهای شکسته و غضروف بینی می کند.
پس از آن داخل بینی پانسمان می شود و در صورت نیاز بینی گچ گرفته می شود و برای جلوگیری از عفونت ، پزشک داروهای آنتیبیوتیک راتجویز می نماید.
در صورتی که شکستگی بینی بسیار شدید باشد یا بیش از ۲ هفته ، بینی بدون درمان ، رها شده باشد، عمل بینی یا رینوپلاستی انجام می شود تا استخوانهای بینی در جای مناسب خود قرار گیرند و در صورت لزوم شکل بینی تغییر پیدا کند.
درمان خانگی بینی شکسته
اقدامات زیر در زمان بروز شکستگی بینی ، قبل از اقداام برای مراجعه به پزشک ضروری است :
- مقداری یخ را که در پارچهای قرار دهید و درفواصل زمانی ۱۵ دقیقه روی بینی قرار دهید. این کار را به مدت ۱ تا ۲ روز ادامه دهید.
- برای کاهش درد ، استامینوفن یا ایبوپروفن ، طبق دستور ، استفاده کنید.
- برای جلوگیری از افزایش ورم بینی، در هنگام خواب چند بالش در زیر سرتان قرار دهید و در حالت لمیده قرار بگیرید.
راهکارهایی برای توقف خونریزی
برای متوقف کردن خونریزی پس از شکستگی بینی میتوانید با اقدامات زیر را انجام دهید :
- در حالت لمیده ، بنشینید.
- به جلو خم شوید تا خون به پشت گلویتان نریزد.
- قسمت نرم بینی خود را با انگشت شست و سبابه خود بفشارید و محکم نگه دارید.
این راه کارها کمک می کند تا از خونریزی بیش از اندازه جلوگیری کنید و فوراً به پزشک مراجعه کنید تا با معاینات لازم ، درمان مناسب و در صورت نیاز ، جراحی بینی شکسته را به در زمان مناسب به مرحله اجرا در آود.
مدت زمان جوش خوردن بینی شکسته
زمانی که شما دچار شکستگی بینی میشوید، حداکثر یک هفته زمان دارید تا برای پیگیری درمان به پزشک مراجعه کنید. اگر مدت زمان مراجعه به پزشک از یک هفته طولانیتر شود، استخوانهای شکسته ممکن است با همان فرم ناهنجار ناشی از شکستگی جوش بخورند. در صورتی که شکستگی خفیف بوده و درمان بدون جراحی امکان پذیر باشد، پزشک اقدامات لازم را انجام داده و دستورالعملهای مربوطه را توصیه میکند. در صورت نیاز به جراحی برای درمان شکستگی، پزشک به بیمار توصیه میکند که برای یک دوره دو الی سهماهه منتظر بماند تا با فروکش کردن ورم، ایرادات بینی نمایان شود و طرح درمان مناسبترسیم شده و درمان آغاز گردد.
مراقبتهای بعد از جراحی بینی شکسته
افرادی که عمل بینی داشتهاند باید به این نکته توجه داشته باشند که پس از انجام جراحی، کار تمام نشده و نتیجه نهایی به مراقبتهای پس از عمل بستگی دارد. همه بیماران پس از عمل با عوارضی مانند درد، تورم، کبودی و درد گلو روبرو میشوند که با اقدامات مراقبتی میتوانند کنترل شوند و از تشدید آنها جلوگیری شود. مراقبتهای پس از عمل درمانی بینی شکسته شامل موارد زیر میشود:
- گلودرد: به دلیل استفاده از لوله بیهوشی در گلو حین عمل، گلودرد ایجاد میشود که با مصرف مایعات گرم بهبود مییابد.
- درد: پس از عمل دماغ شکسته، برخی از افراد درد چندانی احساس نمیکنند، اما در صورت درد، میتوانید از داروهای مسکنی که پزشک تجویز کرده استفاده کنید.
- مصرف داروها: توصیه میشود تمام داروهای تجویز شده را به صورت منظم و بدون اختلاط مصرف کنید و هیچ دارویی را به طور خودسرانه قطع نکنید.
- ممنوعیت مصرف برخی از داروها: تا دو هفته پس از جراحی بینی شکسته، مصرف داروهایی که در خانواده آسپرین، وارفارین و بروفن هستند ممنوع است؛ زیرا این داروها میتوانند غلظت خون را کاهش داده و ریسک خونریزی را بیشتر کنند و همچنین باعث افزایش کبودی صورت میشوند.
- استفاده از چیزهای خنک: تا سه روز اول پس از عمل، از کمپرس یخ برای کنترل تورم و کبودی استفاده کنید.
- مراقبت از خوراکیها: حداقل تا یک هفته پس از جراحی، از مواد غذایی نرم استفاده کنید و مصرف نمک و ادویه را کاهش دهید.
- استراحت: دوران نقاهت جراحی بینی شکسته حدود یک هفته است، بنابراین در این مدت استراحت کافی کنید و از انجام کارهای سنگین خودداری نمایید.
- مراقبت از خواب: برای کمک به کاهش تورم، سعی کنید به مدت یک ماه روبهبالا و طاقباز بخوابید و از چند بالش استفاده کنید تا سر بالاتر از پاها قرار بگیرد.
با رعایت مراقبتهای لازم، میتوانید فرایند بهبودی پس از جراحی بینی شکسته را تسریع کنید و به سرعت به وضعیت عادی خود بازگردید.
تکنیکهای جراحی بینی شکسته
عمل بینی شکسته میتواند با استفاده از دو روش جراحی باز و بسته انجام شود.
- در روش باز، عمل بینی شکسته در شرایطی که آسیبهای وارده به بینی گسترده است و نیاز به دسترسی به بافتهای استخوانی یا غضروفی آسیبدیده داریم، انجام میشود. در این روش، پوست بینی کنار زده میشود تا به بافتهای آسیبدیده دسترسی پیدا کنیم.
- در روش بسته، انتخاب این روش وقتی صورت میگیرد که بتوان از طریق سوراخهای بینی به بافتهای آسیبدیده دسترسی یافت و بدون نیاز به برش دادن کلوملا و کنار زدن پوست، آنها را درمان کرد.
بعد از اتمام هر دو روش جراحی، پزشک بینی بیمار را گچ میگیرد. هدف از این عمل، کمک به بافتهای ترمیم شده برای به دست آوردن استحکام کافی در موقعیت جدید آنهاست.
درمان بینی شکسته بدون نیاز به جراحی
یکی از سؤالاتی که ممکن است به ذهن افراد خطور کند این است که آیا میتوان بینی شکسته را بدون انجام عمل جراحی درمان کرد؟ در صورتی که شدت آسیب دیدگی بینی به حدی باشد که استخوان بینی شکسته و انحراف داشته باشد، لازم است عمل جراحی برای درمان بینی شکسته انجام شود. اما اگر میزان آسیب دیدگی متوسط یا کمتر باشد، پزشک ممکن است با جایگذاری بینی شکسته به درمان مشکل بپردازد.
در این حالت، با استفاده از دستگاه یا به صورت دستی، بینی جا انداخته میشود و سپس جراح بینی آتل و گچ را بر روی بینی قرار میدهد. در طول این فرایند، باید به نکات مراقبتی که پزشک معالج به شما توصیه میکند، توجه کرده و از دچار شدن به عوارض جانبی خاص و جدی جلوگیری نمایید.
تکنیکهای جراحی بینی شکسته
عمل بینی شکسته از طریق دو روش جراحی، یعنی باز و بسته، انجام میشود. در روش باز، عمل بر روی بینی با انجام برش بر روی پوست بینی صورت میگیرد. این روش زمانی مورد استفاده قرار میگیرد که حجم آسیبهای وارده به بینی زیاد است و برای دسترسی به بافتهای استخوانی یا غضروفی آسیب دیده، نیاز به لمس مستقیم این بافتها باشد.- در روش بسته، از سوراخهای کوچک در داخل بینی استفاده میشود تا بتوان به منطقه آسیبدیده دسترسی یافت. این روش زمانی مناسب است که نیازی به بریدن پوست بینی و انتقال آن نباشد.
پس از انجام هر دو روش جراحی، بینی بیمار با گچ فیکس میشود. این کار هدفش حمایت از بافتهای ترمیم شده است تا در موقعیت جدید خود استحکام کافی داشته باشند.
زمان مناسب برای مراجعه به پزشک برای عمل بینی شکسته
اگر با تجربه هر یک از موارد زیر روبهرو شوید، بهتر است فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- حس میکنید بینیتان شکسته است.
- درد و تورم پس از سه روز از وقوع حادثه، بهبود نیافته است.
- بینی شما کج به نظر میرسد.
- احساس سرگیجه میکنید.
- تنفس از طریق بینی، حتی با کاهش تورم، دشوار است.
- دمای بدن افزایش یافته است.
- خونریزی از بینی به شدت افزایش یافته است.
- آسیب دیدگی شما شدید است و نیاز به درمان جدی دارد.
- خونریزی از هر دو سوراخ بینی، بیش از چند دقیقه، ادامه دارد.
- مایع شفاف از سوراخهای بینی خارج میشود.
- فرد دچار بیهوشی شده است.
- حالت تهوع مکرراً اتفاق میافتد.
پس از معاینه دقیق، پزشک شما توصیههای لازم را ارائه خواهد کرد و در صورت لزوم، زمان مناسب برای انجام عمل بینی شکسته را تعیین خواهد کرد.